Umów wizytę
Zaburzenia ze spektrum autyzmu tworzą nieprawidłowości obserwowane w sferze komunikacji, zdolności społecznych oraz w sferze wzorców zachowań i aktywności. Główną trudnością osób w spectrum jest intencjonalne komunikowanie się, inicjowanie interakcji i jej podtrzymanie. Postawę komunikacji stanowi nawiązanie kontaktu wzrokowego, utrzymanie wspólnego pola uwagi oraz rozumienie komunikatów. Osoby zaburzeniami ze spektrum autyzmu przejawiają trudności w zakresie podstawowych umiejętności komunikacyjnych.
Dzieci ze spektrum autyzmu mają trudności nie tylko z rozwojem mowy werbalnej, ale również prezentują obniżony poziom rozumienia poleceń, trudności z koncentracją na przekazie słownym.
Celem terapii logopedycznej jest zarówno rozwój kompetencji językowych jak i rozwój kompetencji komunikacyjnych. Dziecko nie musi mówić, aby zacząć pracę nad komunikacją. Terapia obejmuje szeroki zakres metod i ćwiczeń mających na celu pobudzenie chęci do komunikowania się, naukę słów, ale także gestów, mimiki, czy zasad komunikacji. W przypadku braku rozwoju mowy logopeda może wprowadzić metody komunikacji wspierającej i alternatywnej (AAC) lub skierować do specjalisty od AAC.
Zanim rozwija się mowa kształtują się podstawowe kompetencje komunikacyjne. Kontakt wzrokowy, reakcja na imię, wspólne pole uwagi, gest wskazywania palcem, zabawa tematyczna i symboliczna, naśladownictwo i naprzemienność- te wszystkie elementy składają się na rozwój umiejętności komunikacyjnych. Terapia dzieci ze spektrum koncentruje się na kształtowaniu umiejętności komunikacyjnych i społecznych oraz usprawnianiu percepcji wzrokowej, słuchowej i dotykowej. Odziaływania logopedyczne obejmują szereg działań, aby w jak najlepszym stopniu poprawić funkcjonowanie dziecka. Niezwykle ważna jest szczegółowa diagnoza kompetencji komunikacyjnej dziecka, ale również przebiegu funkcji tj. oddychanie, jedzenie, artykulacja.
Dzieci będące w spektrum często używają echolalii, czyli powtarzają usłyszane słowa lub zdania. Echolalie mogą mieć formę natychmiastową lub odroczoną. Echolalia jest zjawiskiem służącym komunikacji. Zdarza się, że powtarzanie po rozmówcy przez dziecko pomaga mu zrozumieć sens usłyszanej wypowiedzi, może być sposobem na wyrażenie potrzeby. Jest to też forma autostymulacji, poprzez wielokrotne powtarzanie słów lub ciągu wyrazów.
Dzieci z ASD w trakcie terapii mogą prezentować zachowania agresywne, autoagresywne, fiksacyjne, unikające. Spowodowane jest to w dużej mierze stresem wynikającym z faktu pojawienia się w nowym otoczeniu, nie rozumieniu intencji terapeuty oraz trudnościami w przetwarzaniu bodźców sensorycznych. Odbiór bodźców sensorycznych różni się od odbioru dziecka neurotypowego. Niektóre bodźce trudno im zignorować lub wyselekcjonować te które są istotnymi informacjami. Terapia zaburzeń integracji sensorycznej pozwala na naukę radzenia sobie z przetwarzaniem, analizowaniem i selekcjonowaniem bodźców ze świata zewnętrznego. Tworzenie pozytywnej relacji z terapeutą oraz bezpiecznej przestrzeni terapeutycznej są niezbędnymi elementami terapii.
Autyzm czy szerzej spektrum autyzmu to nie jest choroba, którą można wyleczyć, lecz zaburzenie, którego natężenie można zmniejszać z pomocą metod terapeutycznych, wielospecjalistycznej pomocy oraz realizowania zaleceń terapeutów w warunkach domowych. Relacja rodzica ze specjalistą powinna opierać się na wzajemnym zaufaniu i szczerości. Współpraca rodzica z terapeutami jest kluczowym elementem efektywnej terapii.
