Wybiórczość pokarmowa to trwały wzorzec zachowania polegający na odmawianiu spożywania pokarmów, nienależących do grupy preferowanej przez dziecko. Dziecko z wybiórczością pokarmową preferuje produkty, które mają charakterystyczną konsystencję np. płynną, odrzucając te o konsystencji stałej, które reprezentują określoną markę handlową lub występują jedynie w jednym smaku lub kolorze. Dziecko może tolerować produkty o neutralnym zapachu lub określonej temperaturze. Może prezentować także stereotypie związane z jedzeniem: np. wyłącznie w określonych, powtarzalnych sytuacjach. Strategie dzieci z wybiórczością pokarmową bywają różnorodne i rolą specjalistów jest zrozumienie powodu, a dalej przeprowadzenie całej rodziny przez proces normowania relacji związanej z jedzeniem.

Wybiórczości pokarmowej mogą towarzyszyć zachowania takie jak:

• Opór przed samodzielnym jedzeniem
• Reagowanie odruchem wymiotnym
• Wypluwanie jedzenia
• Trudności z żuciem pokarmów oraz ich połykaniem
• Zabawa jedzeniem
• Podwyższony niepokój i poziom pobudzenia w trakcie jedzenia

Dziecko z wybiórczości chętnie spożywa produkty z grup preferowanych, niechęcią reaguje na produkty z grup nieakceptowanych, nowe produkty wywołują u niego niepokój.

Przyczyny zaburzeń związanych z karmieniem i jedzeniem mogą być różne: organiczne, motoryczne, behawioralne, sensoryczne oraz środowiskowe. Bywa że są spowodowane błędami w kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych lub negatywnymi doświadczeniami. Jednymi z częstszych przyczyn wybiórczości pokarmowej są czynniki sensoryczne i motoryczne.

Na przykład: doświadczenia sensoryczne wyzwalają odpowiedź motoryczną. Informacja sensoryczna pochodząca z danego produktu np. skórki od chleba powoduje, że zaczynamy ją żuć a nie połykamy od razu. Dziecko przejawiające trudności motoryczne w obszarze narządu żucia będzie przyjmowało tylko takie produkty, które mają konsystencję płynną lub papkowatą.

Podczas terapii wybiórczości pokarmowej przeprowadzana jest diagnoza problemu poprzez analizę badań medycznych, ocenę budowy anatomicznej oraz umiejętności oralno-motorycznych, ocena przetwarzania sensorycznego w sferze oralnej, ocena dotychczasowych doświadczeń dziecka związanych z jedzeniem i warunków środowiskowych. W oparciu o informacje uzyskane w trakcie diagnozy opracowuje się plan terapeutyczny dostosowany do trudności dziecka. Terapia wybiórczości pokarmowej prowadzona jest przy współpracy specjalistów, przede wszystkim: neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, dietetyk, pediatra. W trakcie terapii prowadzone są ćwiczenia wspomagające umiejętności oralno-motoryczne, interwencje związane z oddziaływaniem sensorycznym w sferze oralnej. Rodzic otrzymuje wskazówki do pracy w domu (organizacja posiłków, wprowadzanie nowych produktów, reagowanie na zachowania dziecka w trakcie jedzenia).