Terapia neurorozwojowa stosowana jest u wcześniaków, niemowląt oraz małych dzieci. Ma ona na celu przede wszystkim wykrywanie nieprawidłowości występujących w rozwoju ruchowym dziecka i wprowadzenie odpowiednich metod postępowania. W terapii neurorozwojowej dużą uwagę zwraca się na plastyczność mózgu. Małe dziecko uczy się na podstawie docierających do niego bodźców ze zmysłów wzroku, słuchu, dotyku, węchu i smaku. Dzięki temu zdobywa nowe doświadczenia. Tworzą się nowe połączenia nerwowe, a jego mózg bardzo intensywnie się rozwija.
Zaburzenia neurorozwojowe dotyczą sfery ruchowej, intelektualnej, społecznej. Powstają w wyniku uszkodzenia układu nerwowego i dają obraz w wieku niemowlęcym, dziecięcym lub dopiero w okresie dojrzewania.
Przyczynami zaburzeń neurorozwojowych są przede wszystkim:
- nieprawidłowy rozwój OUN w ciąży
- urazy okołoporodowe
- czynniki genetyczne
- wcześniactwo
- przebyte choroby matki w ciąży
Do metod neurorozwojowych należą między innymi:
- koncepcja NDT-Bobath
- metoda Vojty
Koncepja NDT-Bobath została stworzona przez Karela i Bertę Bobath w latach 40-tych XX w. i jest powszechnie stosowana w Polsce i na świecie. Od tego czasu metoda była modyfikowana i rozwijana w oparciu o obserwacje dotyczące prawidłowego oraz nieprawidłowego rozwoju ruchowego u dzieci. Podstawą koncepcji jest analiza możliwości i problemów pacjenta. Jest ona potrzebna do opracowania planu terapii oraz wdrożenia odpowiednich technik wspomagania i stymulacji, które pozwolą wyzwolić prawidłowe ruchy.
Metodę NDT-Bobath stosujemy u dzieci z:
- zaburzeniami napięcia mięśniowego
- asymetrią
- opóźnieniem psychoruchowym
- zespołami genetycznymi
- mózgowym porażeniem dziecięcym (MPD)
- chorobami nerwowo-mięśniowymi (SMA)
- przepukliną oponowo-rdzeniową
W terapii zwracamy przede wszystkim uwagę na:
- normalizację napięcia mięśniowego
- torowanie prawidłowych odruchów
- utrzymywanie pełnej ruchomości w stawach
- kontrolę postawy
- wykorzystywanie zdobytych umiejętności w życiu codziennym
Metoda NDT-Bobath jest uznawana za jedną z najbardziej efektywnych w rehabilitacji niemowląt i małych dzieci.
Metoda Vojty została opracowana w latach 60-tych XX w. przez czeskiego neuropediatrę Vaclava Vojtę. Polega ona na ułożeniu dziecka w odpowiedniej pozycji oraz stymulacji punktów uciskowych, aby wywołać prawidłowy odruch.
Metodę stosuje się u: wcześniaków, niemowląt, dzieci oraz dorosłych z:
- zaburzeniami napięcia mięśniowego
- asymetrią ułożeniową
- MPD
- wadami genetycznymi
- dystrofiami mięśniowymi
- wadami postawy
- uszkodzeniami splotu ramiennego
- kręczem szyi
Odpowiednio wczesne rozpoczęcie terapii u dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi pozwala na zdobywanie przez nie doświadczeń, które są potrzebne do prawidłowego rozwoju psychomotorycznego.