Problemy w karmieniu dzieci z niepełnosprawnościami mogą być zależne od stanu zdrowia dziecka, niektóre trudności mogą wtórnie wynikać z danego zaburzenia.
Dzieci, których stan zdrowia nie jest stabilny np. z zaburzeniami krążeniowo-oddechowymi często nie mogą być karmione doustnie. Wady wrodzone również mogą powodować trudności w karmieniu wynikające z nieprawidłowości anatomicznych np. rozszczep wargi i/lub podniebienia. Kolejną grupę dzieci z wyzwaniami rozwojowymi stanowią pacjenci z chorobami genetycznymi i metabolicznymi. Trudności z karmieniem mogą występować w przebiegu alergii pokarmowych, refluksu żołądkowo-przełykowego. Również w przypadku zaburzeń napięcia mięśniowego w obrębie całego ciała i strefy orofacjalnej mogą występować zaburzenia karmienia. Jeśli dziecko ma problemy sensoryczne: dużą nadwrażliwość lub zaburzenia czucia często towarzyszą temu trudności z jedzeniem.
Problemy wtórne powstają w następstwie problemów z karmieniem. Dzieciom mającym złe doświadczenia z karmieniem (krztuszenie się, dławienie, zmuszanie do jedzenia) często towarzyszy tzw. awersja pokarmowa.
Trudności z karmieniem często obserwowane są już w okresie niemowlęcym, najczęściej dotyczą zaburzeń koordynacji ssanie-oddychanie-przełykanie, następnie pojawiają się problemy z karmieniem łyżeczką, rozszerzaniem diety o nowe smaki lub konsystencje lub przyjmowaniem płynów.
Karmienie terapeutyczne skierowane jest dla dzieci, u których obserwuje się:
- Anomalie wrodzone przewodu pokarmowego
- Wrodzoną wiotkość krtani
- Zaburzenia neurologiczne
- Nadwrażliwość jamy ustnej
- Alergie pokarmowe
- Choroby genetyczne
- Wszystkie dzieci z trudnościami w karmieniu/ jedzeniu
Proces pobierania, obróbki i przełykania pokarmu dla osób z dysfunkcjami rozwojowymi jest aktem trudnym i wymagającym doskonałej współpracy całego obszaru ustno-twarzowego. Dodatkowo konieczne jest przyjęcie prawidłowej postawy, osiągniecie sprawności motorycznej, koordynacji oddychania i połykania oraz prawidłowo działającego systemu nerwowego przetwarzającego bodźce sensoryczne.
Czym objawiają się trudności w karmieniu?
- Zaleganie pokarmu w jamie ustnej
- Krztuszenie się, ulewanie, odruch wymiotny
- Wypychanie jedzenia językiem
- Nieumiejętność poboru pokarmu z łyżeczki
- Trudności z gryzieniem, żuciem pokarmu
Neurologopeda poprzez ocenę umiejętności i możliwości dziecka planuje terapię, tak aby w jak najlepszym stopniu usprawnić proces jedzenia lub karmienia dziecka, tak aby te czynności były w pełni bezpieczne dla dziecka.